Cyber rady

Ile danych o Tobie krąży w dark webie?

W ciągu ostatnich lat liczba wycieków danych osiąga rekordowe poziomy. Niemal codziennie słyszymy o kolejnych incydentach: wyciek z portalu społecznościowego, z aplikacji zdrowotnej, z firmy kurierskiej, z platformy zakupowej, z urzędu…

Twoja tożsamość może już być na sprzedaż

W ciągu ostatnich lat liczba wycieków danych osiąga rekordowe poziomy. Niemal codziennie słyszymy o kolejnych incydentach: wyciek z portalu społecznościowego, z aplikacji zdrowotnej, z firmy kurierskiej, z platformy zakupowej, z urzędu…

Efekt? Dark web - ukryta część Internetu - stał się globalnym bazarem danych osobowych. Można tam kupić:
 
  • imię, nazwisko, PESEL,
     
  • adres zamieszkania i e-mail,
     
  • loginy i hasła do kont bankowych,
     
  • numery kart kredytowych,
     
  • a nawet skany dowodów osobistych, paszportów i prawo jazdy.
     

Jakie dane o Tobie mogą być w dark webie?

Na czarnym rynku nasze dane są sprzedawane za zaskakująco niskie kwoty. Proste loginy czy hasła do serwisów streamingowych można kupić już za kilka dolarów, a adresy e-mail sprzedawane są wręcz hurtowo za ułamek centa za sztukę. Dane bankowe czy konta kryptowalutowe są wyceniane wyżej - od kilkuset do nawet ponad tysiąca dolarów - ale nadal są dostępne praktycznie dla każdego, kto wejdzie na odpowiednie fora czy giełdy w darknecie. Najdroższe są kompletne „profile tożsamościowe” (np. pełne dane osobowe czy dostępy administracyjne do firm), bo pozwalają na dalsze oszustwa i poważniejsze ataki. To pokazuje, że nawet jeśli dla nas nasze dane wydają się „mało warte”, dla cyberprzestępców każda informacja ma cenę i znajduje nabywcę.

Skąd biorą się takie dane?

  1. Wyciek z firm, instytucji i serwisów online

    Nawet jeśli sam jesteś ostrożny, Twoje dane mogą wyciec z miejsc, z których korzystasz: bank, sklep, system rekrutacyjny, firma ubezpieczeniowa. Często bez Twojej wiedzy.
     
  2. Phishing i fałszywe strony

    Czasem użytkownik sam wpisuje dane, sądząc, że to prawdziwa strona banku lub urzędu. Tak zdobyte dane trafiają do hurtowej sprzedaży.
     
  3. Złośliwe oprogramowanie (malware)

    Zainfekowane urządzenia mobilne lub komputery mogą „szpiegować” użytkownika i przechwytywać np. zdjęcia dokumentów, dane logowania czy korespondencję.
     
  4. Nieświadome udostępnianie danych

    Przesyłanie skanów dowodu e-mailem, przechowywanie ich w chmurze bez szyfrowania, umieszczanie w załącznikach bez zabezpieczeń - wszystko to zwiększa ryzyko.
 

Co przestępcy robią z Twoimi danymi?

  • Wyłudzają kredyty i pożyczki

    Z wykorzystaniem skanu dowodu i danych osobowych można złożyć wniosek o chwilówkę, zakup na raty lub otworzyć konto w banku.
     
  • Przejmują konta

    Jeśli hasła się powtarzają, atakujący może zalogować się do Twojej poczty, kont społecznościowych, sklepu, a nawet banku.
     
  • Podszywają się pod Ciebie

    W celu oszustw, kradzieży tożsamości lub jako tzw. „słup” do nielegalnych transakcji.
     
  • Sprzedają dane dalej

    Twoje dane mogą być częścią ogromnych paczek sprzedawanych setkom nabywców - co oznacza, że nie tylko jedna osoba może je wykorzystać.
 

Jak sprawdzić, czy Twoje dane wyciekły?

🔍 Narzędzia do samodzielnej kontroli:
 

  • https://haveibeenpwned.com - sprawdzenie e-maila lub numeru telefonu
     
  • Firefox Monitor
     
  • Usługi komercyjne (np. Surfshark Alert, Bitdefender Digital Identity Protection, Norton LifeLock)
     
Warto też używać menedżera haseł, który sam informuje, jeśli dane logowania pojawiły się w znanych wyciekach.

Jak się chronić przed wykorzystaniem wyciekłych danych?

🔐 1. Nigdy nie używaj tego samego hasła w wielu miejscach

To najprostszy sposób na ograniczenie skutków wycieku. Zastosuj menedżer haseł (1Password, Bitwarden, KeePass, itp.).

🛡️ 2. Włącz uwierzytelnianie dwuskładnikowe (2FA)

To podwójne zabezpieczenie (kod SMS, aplikacja, klucz sprzętowy) znacząco utrudnia przejęcie konta, nawet jeśli hasło wycieknie.

📄 3. Nie przesyłaj skanów dokumentów „na luzie”

Zawsze szyfruj załączniki, używaj zaufanych platform (np. bezpieczna chmura z dostępem tylko dla odbiorcy). Nie przechowuj dokumentów w formie zdjęć na telefonie.

🚫 4. Nie udostępniaj danych osobowych publicznie

Imię, nazwisko, data urodzenia i miejsce zamieszkania wystarczą, by zbudować podstawowy profil do wyłudzenia tożsamości.

🧹 5. Regularnie usuwaj stare konta i dane

Nie używasz jakiegoś serwisu? Zamknij konto. Przeglądaj aplikacje, które mają dostęp do Twoich danych i usuń niepotrzebne.

👁️ 6. Monitoruj swoją tożsamość

Jeśli jesteś osobą publiczną lub pracujesz na stanowisku wrażliwym, warto rozważyć komercyjne narzędzia monitorujące dark web i alertujące o próbie podszycia się pod Ciebie.

Czy Twoje dane już tam są?

Statystycznie - tak.

Jeśli kiedykolwiek korzystałeś z dużej platformy internetowej (Facebook, Allegro, OLX, LinkedIn, Booking, PlayStation Network itd.), Twoje dane mogły wyciec.

Nie masz wpływu na to, co już się stało. Ale masz pełną kontrolę nad tym, co zrobisz dzisiaj, by zminimalizować ryzyko i nie paść ofiarą oszustwa.

Pamiętaj: to nie paranoja - to świadomość cyfrowa.

W erze informacji, dane są walutą. Nie rozdawaj ich za darmo.

 

Inne artykuły z tej kategorii