Poradnik dla użytkownika

Co to jest malware? Najważniejsze informacje

6.11.2023

Malware to złośliwe oprogramowanie, które może przejąć kontrolę nad Twoim komputerem, wykraść newralgiczne dane lub nieodwracalnie uszkodzić Twoje urządzenie. Jak rozpoznać, że padłeś ofiarą wirusa i czym to grozi? Dowiedz się, czym dokładnie jest malware i jak mu przeciwdziałać, jakie są jego rodzaje i sposoby na zwalczanie szkodliwego oprogramowania.

Czym jest malware?

Malware, skrót od „malicious software”, oznacza złośliwe oprogramowanie zaprojektowane z zamiarem uszkodzenia lub wykradnięcia danych z Twojego komputera. Gdy malware infekuje Twój system, skutki mogą być bardzo poważne (np. utrata cennych danych czy zakłócenie działania Twojego urządzenia). Malware stosuje się do różnych celów: od kradzieży Twoich osobistych informacji, poprzez rozprzestrzenianie niechcianych wiadomości e-mail, aż po szantaże finansowe. Dlatego tak ważne jest, abyś chronił swoje urządzenia i był świadomy zagrożeń, które niesie ze sobą złośliwe oprogramowanie. Zalecamy regularne aktualizacje oprogramowania i korzystanie z zaawansowanych rozwiązań antywirusowych (np. Avast lub Norton) w celu ochrony przed takimi zagrożeniami.

Sprawdź, czym jest spyware >>

Rodzaje i metody działania malware

Zestawienie, które pomoże Ci zidentyfikować i zrozumieć metody działania malware:

wirusy – tradycyjne złośliwe formy oprogramowania, które przywiązują się do czystych plików i rozprzestrzeniają się między nimi (np. podczas ich kopiowania);
worm (robak) – samodzielne oprogramowanie zdolne do rozprzestrzeniania się poprzez sieć, bez potrzeby interakcji z użytkownikiem;
trojan (koń trojański) – oprogramowanie, które udaje oryginalne, ale gdy zostanie uruchomione, umożliwia atakującemu nieautoryzowany dostęp do Twojego systemu;
adware – automatycznie wyświetla lub pobiera reklamy na Twoje urządzenie, często bez Twojej wiedzy;
spyware – działa w tle, monitorując Twoje działania online i wykradając poufne informacje;
ransomware – szyfruje Twoje pliki, a następnie żąda okupu za ich odblokowanie.

Co do metod działania malware, możemy wyróżnić:

rozprzestrzenianie się – wykorzystuje luki w oprogramowaniu lub socjotechnikę, aby zainfekować jak najwięcej systemów;
uszkodzenie danych – obejmuje celowe niszczenie lub modyfikowanie Twoich plików;
zakłócenie działania systemu – pracuje na zasadzie spowalniania pracy komputera, powodując awarie lub inne nieprawidłowości;
kradzież danych – wydobywa i przesyła Twoje osobiste dane lub informacje firmowe osobom trzecim.

Jak rozprzestrzenia się malware?

Najczęstsze metody, za pomocą których malware może zainfekować Twoje urządzenie, to:

pobieranie zainfekowanego pliku lub oprogramowania – malware może być ukryty w aplikacjach, które wydają się bezpieczne (przynajmniej na pierwszy rzut oka);
kliknięcie w link lub otwarcie załącznika w wiadomości e-mail bądź na stronie internetowej – phishingowe wiadomości lub zainfekowane strony mogą nakłonić Cię do nieświadomego pobrania złośliwego oprogramowania;
instalacja nieoficjalnego lub pochodzącego z nieznanego źródła oprogramowania – niezaufane źródła dostarczają często oprogramowanie z ukrytym malware;
przez sieć peer-to-peer (P2P) – bywają sytuacje, gdy pliki wymieniane w sieciach P2P są zainfekowane i stanowią ryzyko dla Twojego systemu;
przez urządzenia przenośne – pendrive’y czy dyski zewnętrzne mogą przenosić malware, jeśli wcześniej były podłączone do zainfekowanego systemu;
przez błędy w oprogramowaniu – atakujący wykorzystują nieznane błędy lub luki w programach, aby zainstalować i uruchomić złośliwy kod.

Powinieneś zachować ostrożność przy pobieraniu plików i otwieraniu wiadomości od nieznanych nadawców, a także regularnie aktualizować swoje oprogramowanie, aby minimalizować ryzyko infekcji.

Czytaj więcej o tym, na czym polega kradzież tożsamości w internecie >>

Jak wykryć i usunąć malware? Jak zapobiegać infekcjom?

Rozpoznawanie obecności malware w Twoim systemie wymaga uwagi i stosownych narzędzi.

Istotne w tym przypadku jest przeskanowanie komputera za pomocą odpowiedniego oprogramowania antywirusowego. Warto również dokonać weryfikacji swoich urządzeń mobilnych.

Sprawdź, jak możesz skutecznie zarządzać swoimi hasłami >>

Zachęcamy również do regularnego aktualizowania wszelkich aplikacji oraz systemu operacyjnego. Ponadto warto być ostrożnym podczas klikania w linki i pobierania załączników mailowych. Stosuj silne hasła, korzystaj z wirtualnych klawiatur, instaluj aplikacje tylko z zaufanych źródeł, dbaj o bezpieczne połączenie internetowe i regularnie twórz kopie zapasowe.

Bezpieczne surfowanie w cyfrowym świecie wymaga stałej czujności – dowiedz się więcej! >>